Η διάταξη των δυνάμεών μας αποτελεί πολύ σοβαρή και νευραλγική πλευρά για την ανάπτυξη της πολιτικής μας δράσης. Αν και ραχοκοκαλιά όλων και κρίσιμο ζήτημα σε κάθε συνθήκη είναι η γραμμή μας, μια εύστοχη διάταξη των δυνάμεών μας μπορεί να μετατρέψει τα μειονεκτήματα σε πλεονεκτήματα και κυρίως να αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο για την οργάνωση της τάξης μας, την ενίσχυση της κομματικής οικοδόμησης.
Η συζήτηση γύρω από την οργανωτική διάταξη είτε των κομματικών δυνάμεων είτε οργανωτικών μορφών στο εργατικό - συνδικαλιστικό κίνημα είναι δύσκολο ζήτημα, σύνθετο και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με απολυτότητες ή με τις ιδιότητες «ειδίκευσης» που μπορεί να προσθέτει μια χρέωση σε έναν τομέα κομματικής δουλειάς.
Με την απόφαση που παίρνουμε κάθε φορά για την αναδιάταξη των δυνάμεών μας, θα πρέπει να ελέγχουμε παράλληλα και την υλοποίηση προηγούμενων οργανωτικών μέτρων τα οποία δεν πέρασαν απνευστί. Αν δεν κάνουμε μία ειλικρινή εκτίμηση των δυσκολιών που συναντήσαμε, κάθε προσπάθεια που μπορεί να εξετάζει και να προσεγγίζει το ζήτημα της διάταξης των δυνάμεών μας με βάση νέες συνθήκες θα συναντά πάντα σκοπέλους.
Απαράβατος όρος για κάθε οργανωτική μεταβολή στη διάταξη είναι να παραμένει σταθερός ο προσανατολισμός στην εργατική τάξη. Ο προσανατολισμός αυτός δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικός και γερός αν δεν πατάει σε κλαδικές Οργανώσεις, αν δεν υπάρχουν εργατικές/επιχειρησιακές ΚΟΒ. Αρα σταθερός στόχος πρέπει να είναι η ενδυνάμωση των κλαδικών Οργανώσεων, οι οποίες αντικειμενικά λόγω του χώρου ευθύνης τους έχουν τη συνολική εικόνα του κλάδου και των διεργασιών μέσα σε αυτόν, την τακτική των επιχειρηματικών ομίλων, δουλεύουν πιο ολοκληρωμένα πλευρές της αντιπαράθεσης που αναπτύσσεται, έχουν ζωντανή εικόνα για τη διαπάλη στα σωματεία και τον συνδικαλιστικό συσχετισμό.
Από την άλλη, οι εδαφικές Οργανώσεις δεν είναι βοηθητικές, δεν έχουν το ρόλο της εφεδρείας. Το καθήκον του προσανατολισμού στην εργατική τάξη της περιοχής είναι αναπόσπαστο στοιχείο της δράσης και της λειτουργίας τους. Αρα ο συντονισμός της κλαδικής Οργάνωσης με την εδαφική είναι ένας από τους όρους για να δυναμώσει συνολικά η οργάνωση της τάξης, η κομματική οικοδόμηση, η δουλειά μας στο εργατικό - συνδικαλιστικό κίνημα.
Αφορμή για το άρθρο αποτελεί ο χώρος των super market, που κατά τη γνώμη μου αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση, χωρίς φυσικά να θεωρώ δευτερευούσης σημασίας τα εμπορικά κέντρα ή άλλους υποκλάδους του εμπορίου. Την τελευταία δεκαετία ο χώρος των s/m παρουσιάζει ραγδαίες εξελίξεις στη συγκέντρωση, με συνεχείς απορροφήσεις και εξαγορές, η οποία και συνεχίζεται. Μόνο στις 10 μεγαλύτερες επιχειρήσεις των s/m εργάζονται πάνω από 80.000 εργαζόμενοι, δηλαδή περίπου το 1/6 της μισθωτής απασχόλησης στον κλάδο του λιανικού εμπορίου.
Η πανελλαδική εμπειρία που ήρθε μέσα στην πανδημία από τις μέρες δράσης για τα s/m, με το συντονισμό των δυνάμεων σε κλάδο και έδαφος, επιβεβαίωσε σκέψεις και προβληματισμούς που υπήρχαν όσον αφορά την πανελλαδική παρέμβασή μας στο εμπόριο, με καθυστερήσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν λόγω δισταγμών, έλλειψης πρωτοβουλίας, αλλά και φοβίας μπροστά σε νέες οργανωτικές μορφές που βγάζουν μάτι ότι πρέπει να παρθούν.
Η ιδιαιτερότητα του χώρου έγκειται στο εξής: Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις που μονοπωλούν τον κλάδο δεν περιορίζονται σε 1-2 εργοστάσια ή χώρους δουλειάς, μια αποθήκη και γραφεία όπως σε άλλους κλάδους, αλλά έχουν πολύ μεγάλη διασπορά στο έδαφος.
Χωρίς να μπαίνω σε πιο συγκεκριμένα στοιχεία, η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πυκνότερα δίκτυα s/m στον κόσμο. Μόνο στην Αττική υπάρχουν πάνω από 1.000 καταστήματα, ενώ στην Κεντρική Μακεδονία πάνω από 500. Σχεδόν σε κάθε δήμο των μεγάλων αστικών κέντρων υπάρχουν από 4 έως 10-15 s/m μεγάλων αλυσίδων.
Σε ένα ενδιάμεσο κατάστημα s/m κατά μέσο όρο εργάζονται περίπου 40-60 εργαζόμενοι όλων των πόστων και με δείκτες που ιεραρχούμε και μας ενδιαφέρουν (χαμηλόμισθοι, ευελιξία, νέοι, γυναίκες). Τα μεγάλα s/m και υπερμάρκετ «απασχολούν» τριψήφιο αριθμό εργαζομένων. H δυνατότητα να «πιάνονται» σταθερά οι συγκεκριμένοι μαζικοί χώροι δουλειάς αποκλειστικά από τις κλαδικές Οργανώσεις είναι ανέφικτη. Από την άλλη, η γενική και καμπανιακή παρέμβαση των εδαφικών Οργανώσεων δεν αρκεί. Απαιτείται άλλου είδους συντονισμός, διάταξη, ενδεχομένως και οργανωτικά σχήματα.
Με βάση αυτό το ιδιαίτερο παράδειγμα, που δεν αφορά τον κάθε κλάδο, θεωρώ ότι χρειάζεται μεγαλύτερη τόλμη και αποφασιστικότητα σε πρωτοβουλίες οργάνωσης των εργαζομένων, με παραρτήματα, ακόμα και με νέα σωματεία, ακόμα και σε εδαφοπαραγωγική κλίμακα, όχι όμως χωρίς βασάνισμα, όχι χωρίς συλλογική γνώμη, όχι με ισοπεδωτισμούς που δεν θα παίρνουν υπόψη το σύνολο των παραμέτρων.
Η σκέψη μου συγκλίνει στη δημιουργία κλαδικών σωματείων εμποροϋπαλλήλων/ιδιωτικών υπαλλήλων ή άλλων σχημάτων που θα διεισδύσουν στις γειτονιές και μέσα σε αυτά θα είναι και οι εργαζόμενοι των super market. Αναφέρομαι για ίδρυση σωματείων εκεί που υπάρχουν πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες, χωρίς να αλληλεπικαλύπτονται χώροι ή να αδυνατίζει η παρέμβαση υπαρχόντων σωματείων που έχουν αναγνωρισμένη δράση.
Ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες; Ενδεικτικά, η δημιουργία νέων εμπορικών κόμβων στα φτερά της Αττικής, με τάσεις επιπλέον απλώματος, δεν απαντάται πρακτικά πλέον με σωματεία που ιδρύθηκαν πριν 120 χρόνια και κάλυπταν κυρίως το κέντρο της Αθήνας. Η αντίστοιχα δήμοι/συστοιχίες περιοχών με πολυάριθμο εργατικό δυναμικό στο εμπόριο και στα s/m απαιτεί πλέον ειδικό σχεδιασμό.
Σε κάθε γειτονιά υπάρχει μία απεραντοσύνη ανοργάνωτης μάζας εργαζομένων που καθήκον μας είναι να τη διευκολύνουμε να οργανωθεί, έχοντας όμως πλήρη συνείδηση ότι δεν είναι η διάταξη το εμπόδιο στο οποίο σκοντάφτει η οργάνωση των εργαζομένων. Θέλει προσοχή αυτό, ώστε πάνω σε έναν σωστό προβληματισμό να μην κατακάθονται λαθεμένες αντιλήψεις.
Συμβόλαιο με την «επιτυχία» δεν μπορούμε να υπογράψουμε προκαταβολικά, γι' αυτό και οποιαδήποτε ενέργειά μας πρέπει να είναι καλά μελετημένη, ώστε να μειώνουμε τις πιθανότητες να πάμε πιο πίσω από εκεί που ήμασταν, να κάνουμε άθελά μας περισσότερη ζημιά απ' όσα πάμε να λύσουμε. Είναι καθοδηγητική ευθύνη, οργάνων και κομματικών ομάδων, να δυναμώσει η ικανότητα πρόβλεψης καταστάσεων που δεν θα φαίνονται με την πρώτη ματιά αλλά και άμεσα να διορθώνουμε αδυναμίες που θα προκύπτουν σε σχέση με την ποιότητα καθοδήγησης που απαιτείται σε μία εδαφική Οργάνωση για την παρέμβασή μας σε έναν εργασιακό χώρο ή ένα σωματείο. Από την άλλη, το βασάνισμα δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αέναη συζήτηση χωρίς να φτάνουμε ποτέ σε κάτι συγκεκριμένο.
Οδηγός μας πρέπει να είναι τα λιγοστά δυστυχώς έως σήμερα παραδείγματα που υπάρχουν πανελλαδικά και οι πιο πρόσφατες θετικές πρωτοβουλίες που μορφοποιούνται σε Δυτική και Ανατολική Αττική αλλά και σε επιμέρους περιοχές του Λεκανοπεδίου. Αυτά τα παραδείγματα είναι ανάγκη να πυκνώσουν με ευθύνη των καθοδηγητικών οργάνων. Σε κάθε περίπτωση, το συγκεκριμένο ζήτημα δεν εξαντλείται σε μία συνεδριακή απόφαση, αλλά πρέπει να είναι διαρκές θέμα που να απασχολεί συνεχώς τα καθοδηγητικά όργανα.
Θανάσης Γκώγκος
Μέλος του Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ για την Εργατική - Συνδικαλιστική Δουλειά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου