Η μακροχρόνια περίοδος σχετικής υποχώρησης του κινήματος έφερε αναπόφευκτα και το πρόβλημα νέα στελέχη να έχουν μηδενική πείρα στην καθοδήγηση μαζών. Υπάρχουν όμως οι βάσεις και ένα ορισμένο επίπεδο αφομοίωσης της πολιτικής μας, αλλά και η προσπάθεια που γίνεται στα εξειδικευμένα θέματα, με τις πλούσιες επεξεργασίες του Κόμματός μας. Με την έναρξη της πανδημίας, την εκδήλωση της νέας οικονομικής κρίσης και την απότομη ανεργία που έφερε στον κλάδο μας, ήρθαμε αντιμέτωποι και εμείς απότομα με πιο σύνθετα καθήκοντα.
Η προσπάθειά μας να είμαστε όχι απλά μέσα στα μέτωπα που ανοίγουν, αλλά να είμαστε και μπροστάρηδες, μας οδήγησε στην ικανότητα να καθοδηγούμε πολύπλευρα το κίνημα, να φτάνει η παρέμβασή μας σε ανθρώπους που δεν έχουμε άμεση επαφή, να εντοπίζουμε και να αφουγκραζόμαστε τις διαθέσεις, να παίρνουμε υπόψη τι συζητιέται στους χώρους. Βελτιωθήκαμε στην παρακολούθηση της προπαγάνδας του αντιπάλου.
Σήμερα είναι κρίσιμο ζήτημα να αποκτηθεί η ικανότητα από όλες τις Οργανώσεις να σκέφτονται διαλεκτικά την κλιμάκωση της πολιτικοποίησης της πάλης. Η αποκάλυψη του εκμεταλλευτικού χαρακτήρα του καπιταλισμού και η προβολή της ανωτερότητας του σοσιαλισμού πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να το κατανοήσει αυτός που απευθυνόμαστε, να μπορεί να το αντλήσει ως συμπέρασμα. Αυτό προϋποθέτει να καταφέρνουμε να επεξεργαζόμαστε συλλογικά την επιχειρηματολογία μας αλλά και το πλαίσιο πάλης, υπό τη σκοπιά της σύνδεσής του με το σοσιαλισμό. Αποφύγαμε μια «άγαρμπη» πολιτικοποίηση στη μάχη διαμορφώνοντας και κλιμακώνοντας την αντιπαράθεση.
Το ζητούμενο δεν είναι να πεις απλά την αλήθεια. Είναι σημαντικό να κάνεις την αλήθεια κατανοητή σε μάζες που σήμερα είναι ιδιαίτερα ανώριμες πολιτικά. Η στιγμή που θα ρίξεις το σύνθημα έχει επίσης σημασία, π.χ., όταν ξεκινά ένα μέτωπο στο οποίο συμμετέχουν αυθόρμητα μάζες πρέπει να καθοδηγείς με τη σκέψη πώς, μέσα στα ζητήματα που ανοίγουν, θα οδηγείς με την παρέμβασή σου να εξάγονται συμπεράσματα με μακρόπνοο σχεδιασμό. Το γεγονός ότι στον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο πλειοψηφούν οι δυνάμεις μας δεν σημαίνει ότι οι χιλιάδες μουσικοί που κινητοποιήθηκαν συμφωνούν με τη γραμμή μας. Η προσπάθειά μας να συσπειρώσουμε με τη γραμμή μας μαζικά τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό, ανεξάρτητα από το αν έχουμε ή όχι την πλειοψηφία στα σωματεία, με ταυτόχρονη κριτική στις υπόλοιπες δυνάμεις, μας έβγαλε μπροστά.
Η εξαγωγή συμπερασμάτων από τη στάση των δυνάμεων που παρεμβαίνουν μέσα στη μάχη μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν συνδυάζεται με την ταυτόχρονη άμεση επαφή των Οργανώσεών μας και την ένταση της παρέμβασης των μελών μας ως τέτοιων (δηλαδή ως μελών του Κόμματος) μέσα στο κίνημα. Διαχωρίζοντας την ατάκα, το σύνθημα ή το «hashtag» και την εύστοχη προπαγάνδα - που είναι αναγκαία - από την ικανότητα απάντησης στα σύνθετα ερωτήματα.
Την ίδια στιγμή δεν πρέπει να συμβιβαστούμε, λόγω του μεγάλου φόρτου και πίεσης της δουλειάς μας, στα μέτωπα που ανοίγουμε στα σωματεία να χάσουμε την πιο σημαντική πλευρά, δηλαδή να επεξεργαζόμαστε και να εξειδικεύουμε όχι μόνο αιτήματα άμεσης πάλης, αλλά και τη θέση μας για το χώρο μας, ως Κόμμα. Δουλειά που θα τροφοδοτεί και τη διαμόρφωση αιτημάτων στο κίνημα.
Δηλαδή, οφείλουμε να βάζουμε και ολοκληρωμένα πλευρές, όπως το ότι στην κοινωνία που θα είναι απαλλαγμένη από το κέρδος η Τέχνη δεν θα αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, αλλά ως κοινωνική ανάγκη, και άρα θα μπορούσε να έχει λυθεί το ζήτημα της διά ζώσης καλλιτεχνικής αναπαραγωγής έργων, παίρνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα. Κάτι που μόνο το σοσιαλιστικό κράτος θα μπορούσε να λύσει. Ζητήματα που απασχολούν και που η επεξεργασία τους πρέπει να εμπλουτιστεί, όπως και η συζήτηση στις ΚΟΒ και στις Κομματικές Ομάδες. Εκεί πρέπει να κυριαρχεί η συζήτηση για το πώς φτάνει η εξειδίκευση της γραμμής μας ως Κόμματος σε περισσότερο κόσμο.
Στους καλλιτέχνες υπάρχει μεγάλη διαστρωμάτωση, υπάρχουν τμήματα καλλιτεχνών που δεν πρόκειται να κινηθούν με αιτήματα οικονομικά ή, ακόμα και αν το κάνουν, κυριαρχεί ο συντεχνιασμός. Ιδιαιτέρως σε αυτά τα τμήματα πρέπει να ενισχυθεί η ιδεολογική παρέμβαση του Κόμματος. Μπορεί να συσπειρώσει περισσότερο η συζήτηση για το πώς ο καπιταλισμός διαμορφώνει ένα κοινό με χαμηλό αισθητικό κριτήριο. Πώς ο καπιταλισμός εμποδίζει το λαό να προσεγγίσει καλλιτεχνικά έργα, προωθώντας μια μαζική «υποκουλτούρα». Βλέπουμε όμως και την άλλη όψη του νομίσματος, όπου καλλιτεχνικά έργα που προϋποθέτουν ένα ορισμένο επίπεδο από τον ακροατή, να αντιμετωπίζονται σαν «έργα για λίγους». Σε αντίθεση με αυτό, ο σοσιαλισμός μπορεί να οργανώσει τη διαμόρφωση υψηλού αισθητικού, πολιτιστικού και μορφωτικού επιπέδου στις πλατιές μάζες των εργαζομένων, και την ίδια στιγμή να διαμορφώνει τους απαραίτητους γι' αυτήν τη διαδικασία καλλιτέχνες με ολόπλευρη μόρφωση. Καλλιτέχνες ικανούς να δημιουργήσουν τέχνη, που θα συνεισφέρει στη διαμόρφωση του νέου ανθρώπου, που θα εμπνέει τα ιδανικά και τις αξίες της σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Σε ορισμένα τμήματα μουσικών απασχολούν, λόγου χάρη, η εξασφάλιση χρόνου για μελέτη, η βελτίωση και διατήρηση ενός υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου, στα οποία βάζει εμπόδια η καθημερινότητα του καπιταλισμού, το βάρος της οικογένειας, ειδικά για τις γυναίκες. Η σημερινή κατάσταση μπορεί να μας βγάλει μπροστά, αν προτάξουμε επεξεργασμένα το θέμα της διαχείρισης της πανδημίας στην Τέχνη σήμερα, σε αντιπαραβολή με το σοσιαλιστικό αύριο.
Δεν είναι καθόλου τυχαία η προσπάθεια της κυβέρνησης να μας «χτυπήσει την πλάτη», να μας πει ότι είναι μαζί μας. Εχουμε καταφέρει, σε ένα βαθμό, να πιέσουμε, γιατί βλέπουν πως απειλείται έστω και λίγο η συμμαχία της αστικής τάξης με τον καλλιτεχνικό κόσμο, συμμαχία που είναι απαραίτητη για τη διαιώνιση του καπιταλισμού. Τρέμουν στην ιδέα να δημιουργηθούν σήμερα καλλιτεχνικά έργα με ριζοσπαστικό περιεχόμενο και, ακόμα περισσότερο, καλλιτέχνες (δημιουργοί και εκτελεστές) που έχουν απήχηση στο λαό, να ασπαστούν την ιδεολογία μας. Παίρνουν επίσης κατασταλτικά μέτρα ενάντια στη ριζοσπαστική τέχνη σήμερα. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας που βάζει εμπόδιο στη δημοσίευση έργων σε οπτικοακουστικά μέσα, δήθεν στο όνομα αντιμετώπισης της βίας, του ρατσισμού και της τρομοκρατίας.
Είμαστε αισιόδοξοι πως οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών, που έγιναν με την καθοριστική παρέμβαση των δυνάμεών μας, μπορεί να είναι το έδαφος για να συναντηθούν περισσότεροι καλλιτέχνες με τη μαρξιστική ιδεολογία, να εμπνευστούν από τα ιδανικά του σοσιαλισμού. Οσο βίαιες και αν είναι οι όχθες που περιορίζουν τα ορμητικά νερά, ο ποταμός μπορεί να τις ξεπεράσει, γιατί η ορμή του έρχεται από το μέλλον.
Δημήτρης Κουφαλάκος
Μέλος του Γραφείου της ΤΕ Καλλιτεχνών Αττικής του ΚΚΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου