Η ιδεολογική αντεπίθεση απέναντι στην ιδεολογική κατάντια ενός συστήματος που σαπίζει είναι απαράβατος όρος για το Κομμουνιστικό Κόμμα. Ετσι, επιβεβαιώνεται ολοκληρωμένα ο ρόλος του ως επαναστατικής πρωτοπορίας που δρα με μαχητικότητα και πίστη στην αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, βασισμένο στην επιστημονική γνώση και την αλήθεια.
Στη Θέση 12 του πρώτου κειμένου παρουσιάζονται ορισμένα ζητήματα στα οποία χρειάζεται να επικεντρώσουμε την προσοχή μας. Ανάμεσα στα άλλα, σημειώνεται «η κατανόηση μιας σειράς εξελίξεων στο αστικό εποικοδόμημα...». Το ζήτημα περιλαμβάνει σύνθετες προεκτάσεις, που επιδρούν στη ζωή και τη συνείδηση των εργαζομένων. Η αστική διανόηση διεξάγει αυτήν τη συζήτηση με όρους ελιτίστικης επιστημονικοφάνειας, χρησιμοποιώντας έννοιες συχνά ακατάληπτες για την πλειοψηφία του λαού. Ομως, η δική μας δουλειά μπορεί και πρέπει να αποκαλύψει την αλήθεια γύρω από τα ζητήματα αυτά. Δύο ειδικότερα:
1. Οι αλλαγές στη νομοθεσία και στη Δικαιοσύνη έχουν τη δική τους αυτοτελή σημασία. Εκφράζουν την προσπάθεια του αστικού κράτους να αντιστοιχηθεί στις σύγχρονες ανάγκες του κεφαλαίου. Οι νόμοι που ψηφίστηκαν την τετραετία, από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, είναι χαρακτηριστικοί. Π.χ. νόμος για το περιβάλλον και στόχοι της «πράσινης ανάπτυξης», Πτωχευτικός Κώδικας και όροι της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, συγχωνεύσεις επιχειρήσεων κ.λπ.
Ιδιαίτερη πλευρά είναι οι μεταρρυθμίσεις στην απονομή της αστικής Δικαιοσύνης. Τα τελευταία χρόνια έχουν επέλθει σαρωτικές αλλαγές στην οργάνωση της αστικής δίκης συνολικά. Η Εκθεση Πισσαρίδη χτυπά στην «καρδιά» και ζητά: Αλλαγές στην εκπαίδευση των δικαστών, επέκταση των λεγόμενων πιλοτικών δικών. Επιδιώκεται ο ασφυκτικός έλεγχος της νομολογίας με κριτήριο τα συμφέροντα του κεφαλαίου, κλείνοντας ερμητικά κάθε χαραμάδα αποφάσεων από δικαστές που αφουγκράζονται τα βάσανα και τις αγωνίες του λαού και δεν στέκονται απέναντί του. Από αυτήν τη σκοπιά, άλλωστε, χρειάζεται να ερμηνεύουμε τις διεργασίες και παρεμβάσεις στις συνδικαλιστικές ενώσεις των δικαστών.
Ολα τα παραπάνω δεν αφορούν μόνο τον λεγόμενο «νομικό κόσμο». Το ακριβώς αντίθετο. Π.χ. Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας και μαζικές κατασχέσεις και πλειστηριασμοί της λαϊκής περιουσίας. Ποινικός Κώδικας - Κώδικας Ποινικής Δικονομίας και ένταση της καταστολής και του αυταρχισμού.
Επομένως, οι αλλαγές στην αστική νομοθεσία και στη Δικαιοσύνη αφορούν άμεσα την εργατική τάξη και τους συμμάχους της, το κίνημά τους, τη διαμόρφωση πλαισίων πάλης. Δεν αρκεί απλά η παραδοχή ότι «ο αστικός νόμος σε τελική ανάλυση είναι πάντα αντιδραστικός». Η πάλη ενάντια σε ένα νομοσχέδιο που επιδρά άμεσα στη ζωή του λαού δεν μπορεί να γίνεται μόνο με όρους μιας γενικής αποκάλυψης για τον ταξικό χαρακτήρα του αστικού Δικαίου. Μια τέτοια προσέγγιση, χωρίς αποδεικτικό λόγο, χωρίς ανάδειξη των ιδιαίτερων στοιχείων του κάθε νομοσχεδίου, γίνεται στην πραγματικότητα ένας αφορισμός κενός περιεχομένου.
Εχουμε θετική πείρα. Π.χ. οι αγώνες ενάντια στον νόμο Κατρούγκαλου, που καθιερώθηκε στη συνείδηση του λαού ως «λαιμητόμος». Η πάλη ενάντια στην αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η απεργία των ναυτεργατών ενάντια στον νόμο για τις ΣΣΕ τους. Μπροστά μας, οι αντιδραστικές αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, το περιεχόμενο του οποίου αποκαλύπτεται με συγκεκριμένα επιχειρήματα. Ετσι φωτίζεται πρακτικά ο δρόμος της σύγκρουσης και της ανατροπής.
2. Τα τελευταία χρόνια διεξάγεται συστηματική συζήτηση γύρω από το λεγόμενο ζήτημα του αστικού «ατομικού δικαιωματισμού», η οποία μάλιστα συνδέεται με την ανάγκη υπεράσπισης του Συντάγματος και του κράτους δικαίου, όπως και της σχετικής επιβαλλόμενης τάχα νομοθετικής παρέμβασης. Είναι χαρακτηριστική τηλεοπτική διαφήμιση του εξαιρετικά πλούσιου σε θεματολογία νομικού site, syntagmawatch.gr (με ιδρυτικό δωρητή το Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος»), που καλεί τους πολίτες να μάθουν τα συνταγματικά τους δικαιώματα.
Η έννοια χρειάζεται διευκρίνιση. Με τον όρο εννοούμε την προσπάθεια να εμφανιστούν υπαρκτά προβλήματα που γεννά το εκμεταλλευτικό σύστημα, όχι ως κοινωνικά φαινόμενα, αλλά ως παραβίαση των δικαιωμάτων του ατόμου, που είναι ατομική του υπόθεση να τα διαχειριστεί και να διεκδικήσει την όποια κρατική ρύθμιση (π.χ. ρατσισμός, βία κατά των γυναικών, ομοφοβία κ.ά.).
Το ζήτημα έχει βαθιές ιδεολογικές ρίζες. Σχετίζεται με την αντανάκλαση του οικονομικού ανταγωνισμού στη συνείδηση, τη μεταφυσική ανάλυση της κοινωνίας ως άθροισμα των ξεχωριστών ατόμων, τα οποία διατηρούν τάχα τον δικό τους «ζωτικό χώρο» που δεν πρέπει να παραβιάζεται. Ετσι, τα άλλα άτομα δεν είναι «συγκοινωνοί» ή συνάδελφοι, αλλά ξένοι, ανταγωνιστές, οιονεί εχθροί. Στην καλύτερη περίπτωση, τα ξεχωριστά άτομα αναπτύσσουν μεταξύ τους κάποια «συναλλαγή» - «ανταλλαγή». Τα πάντα μπορούν να μπουν στην αγορά, όπως ακόμα και η αξιοπρέπεια σε ένα τηλεπαιχνίδι «survivor», το σώμα στην πορνεία (δικαίωμα της αυτοδιάθεσής του)! Τελικά, ο εργαζόμενος βυθίζεται στην αυταπάτη της προστασίας του «ζωτικού χώρου» του, νιώθει ακόμα πιο αδύναμος απέναντι στον πραγματικό του εχθρό, που δεν τον βλέπει, διαμορφώνει ανταγωνιστικές σχέσεις με τους αγαπημένους του, απογοητεύεται, συνθλίβεται ψυχολογικά. Η κοινωνική συνοχή εξασφαλίζεται μέσα από τον ανταγωνισμό και την ανάθεση στο κράτος της εξισορρόπησής του (π.χ. μέσα από πλατφόρμες τύπου #meetoo.gov.gr)! Το εκμεταλλευτικό σύστημα δεν αμφισβητείται!
Η προοδευτική για την εποχή του αστικού διαφωτισμού ρήση του Καντ ότι «η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου» ήταν όρος για την απελευθέρωση από τα φεουδαρχικά δεσμά. Σήμερα, όμως, εκφράζει την παρακμή της αστικής τάξης (των απαλλοτριωτών που θα απαλλοτριωθούν) και συσκοτίζει (πίσω από τα μυθεύματα της τυπικής ισονομίας και ισότητας) την πραγματική ανισότητα της μισθωτής σκλαβιάς. Σε τελική ανάλυση, το ύψιστο δικαίωμα κάθε εργάτη είναι το δικαίωμά του στον αγώνα για την αποτίναξη του εκμεταλλευτικού ζυγού.
Επομένως, η αντιπαράθεση στην προβολή του «ατομικού δικαιωματισμού» δεν είναι εύκολη, ούτε μπορεί να περιορίζεται σε μια στείρα αντιπαράθεση ανάμεσα στα συλλογικά και ατομικά δικαιώματα. Αντίθετα, χρειάζεται μέσα από το παράδειγμα να αναδεικνύουμε τη μαρξιστική αντίληψη: Το άτομο πραγματώνεται στη σχέση του με την κοινωνία και όχι σε απόσταση θέασης από αυτή. Μέσα από αυτήν τη σχέση του διαμορφώνεται η συνείδησή του, αναπτύσσεται η προσωπικότητά του, αναδεικνύονται οι αρετές του, αποκαλύπτονται ο ξεχωριστός ρόλος του και η αναντικατάστατη συμβολή του στην κοινωνία. Η δράση του προσδιορίζεται από το ταξικό κριτήριο, αφού αφορά την ταξική εκμεταλλευτική κοινωνία.
Η καλύτερη απάντηση είναι η ίδια η οργάνωση του συλλογικού αγώνα στη βάση των κοινών ταξικών συμφερόντων ενάντια στον κοινό ταξικό αντίπαλο, η ανάδειξη των αξιών της ταξικής αλληλεγγύης και αδελφοσύνης, η έγνοια για κάθε μικρό ή μεγάλο πρόβλημα που βασανίζει το λαό, η καλοσύνη που πηγάζει από την πίστη στη δυνατότητα του ανθρώπου να χτίσει το «βασίλειο της ελευθερίας», μια κοινωνία όπου «η αγάπη θα ανταλλάσσεται μόνο με αγάπη» (Κ. Μαρξ).
Κατερίνα Γεράκη
Μέλος του Τμήματος Δικαιοσύνης και Λαϊκών Ελευθεριών της ΚΕ του ΚΚΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου