Οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 21ο Συνέδριο, με τις οποίες συμφωνώ, θέτουν επί της ουσίας το πάντα αναγκαίο και ιδιαίτερα επιτακτικό πλέον, ζήτημα της ακόμα πιο επιτελικής δουλειάς από το σύνολο του κομματικού δυναμικού. Απαιτείται δηλαδή, με όπλο τη βαθιά αφομοίωση των επεξεργασιών του Κόμματος, η ολοκληρωμένη παρέμβασή μας στους χώρους δουλειάς, στα σωματεία και στους μαζικούς φορείς, στις συνοικίες, στα πανεπιστήμια, στις πόλεις και τα χωριά, παντού όπου δουλεύει και ζει η εργατική τάξη και ο λαός.
Ολοκληρωμένη παρέμβαση σημαίνει πρωτίστως παρέμβαση σε όλες τις πλευρές που αφορούν στη ζωή και τη συνείδηση της εργατικής τάξης, των εργαζομένων, της νεολαίας, του λαού.
Από τη σκοπιά αυτή, το ζήτημα του Πολιτισμού σε όλες του τις μορφές και εκφάνσεις αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
Με το σημείωμα αυτό θα ήθελα να συμβάλω στον προσυνεδριακό διάλογο με ορισμένες σκέψεις για την ξεχωριστή θέση που κατέχει η λογοτεχνία και ειδικότερα το μυθιστόρημα.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τέχνη, συνολικά, ως μορφή εργασίας του ανθρώπου λειτουργεί στην κατεύθυνση κατάκτησης της αλήθειας και κινητοποιεί τη σκέψη, το συναίσθημα και την βούληση του ανθρώπου για τον εξανθρωπισμό της πραγματικότητας, η λογοτεχνία και το μυθιστόρημα παίζουν σπουδαίο και αναντικατάστατο ρόλο.
Η λογοτεχνία, επειδή δεν χρησιμοποιεί εκ των προτέρων εικόνες, επιτρέπει την ακόμα πιο βαθιά καταγραφή του ανθρώπου, δηλαδή του συνόλου των κοινωνικών του σχέσεων, κινητοποιεί ακόμα περισσότερο τη σκέψη, τη φαντασία και τη βούληση, επιδρά, με δύο λόγια, πιο βαθιά στη συνείδηση.
Το μυθιστόρημα είναι γέννημα - θρέμμα μιας περιόδου επαναστατικών ανατροπών την εποχή που η αστική τάξη διαδραμάτιζε προοδευτικό ρόλο, και «μαχητής» και το ίδιο, καθιερώθηκε από τον 18ο αιώνα και μετά ως κορυφαία μορφή εκφοράς του γραπτού λόγου.
Στις σελίδες του μυθιστορήματος και πρώτα - πρώτα της μεγάλης κλασικής λογοτεχνίας, μέσα από τα πρόσωπα των ηρώων του συγγραφέα αποτυπώθηκαν με εξαιρετική δύναμη οι ζωές τους, οι αντιφάσεις τους και η στάση τους σε εποχές επαναστατικής θύελλας αλλά και ζόφου, σε εποχές φαινομενικής κοινωνικής στασιμότητας βαθιά μέσα στις οποίες προετοιμάζονταν τα επαναστατικά άλματα.
Ετσι, αποτυπώθηκαν ελπίδες και διαψεύσεις των δημιουργών, γόνιμες πορείες και άγονες περιπλανήσεις, αλλά και η επαναστατική στάση εκείνων των δημιουργών που έθεσαν και θέτουν την «πένα» τους στην υπόθεση του επαναστατικού κινήματος της εργατικής τάξης.
Διαβάζοντας τις σελίδες αυτές ο αναγνώστης πλουτίζει και τη δική του πείρα, καθώς μαθαίνει για καταστάσεις και χαρακτήρες που δεν θα μπορέσει ή δεν θα προλάβει να γνωρίσει και να ζήσει.
Μπορεί να ανακαλύψει με συναρπαστικό τρόπο πλευρές της ζωής, καθώς τουλάχιστον οι μεγάλοι του μυθιστορήματος μελετούσαν βαθιά πριν γράψουν την κοινωνική πραγματικότητα και τους χαρακτήρες που δρούσαν μέσα σ' αυτή. Ταυτόχρονα έρχεται σε επαφή και με τον πλούτο της γλώσσας και της γραφής που βοηθούν στη διαμόρφωση της σκέψης και στο ανέβασμα του επιπέδου της αισθητικής καλλιέργειας.
Το απόσταγμα όλου αυτού του απίστευτου πλούτου, η γνωριμία με αυτόν με το διάβασμα, η διαλεκτική αφομοίωσή του, η αλματώδης συνέχειά του πρέπει να περάσει στα «χέρια» της εργατικής τάξης και της συνειδητής πρωτοπορίας της, των κομμουνιστών.
Μια από τις πιο συγκινητικές, βαθύτατα σημαντικές και ελπιδοφόρες, «σταθερές» της πείρας των εκατό και πλέον χρόνων ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ, είναι η εικόνα του κομμουνιστή, στα μάτια των εργαζομένων και του λαού μας, ως ενός «αγωνιστή που διαβάζει» κάτω απ' όλες τις συνθήκες.
Εχει τεράστια σημασία η ταύτιση στη συνείδηση του λαού του μέλους του ΚΚΕ με τον μορφωμένο άνθρωπο και ακόμα περισσότερη σημασία έχει η «απαίτηση», η «προσμονή» από την εργατική τάξη και το λαό μας να συνεχίσουμε να είμαστε έτσι.
Πρόκειται για ένα καθήκον, με, έστω και καθ' υπερβολή, ασύλληπτο πολιτικό βάθος, γιατί αυτή η λαϊκή «απαίτηση» σημαίνει ότι στην πάλη των κομμουνιστών, στο επαναστατικό κίνημα της εργατικής τάξης, ο λαός «βλέπει» την προοπτική για το άνοιγμα του δρόμου για μια άλλη κοινωνία, την σοσιαλιστική - κομμουνιστική, όπου θα μπουν τα θεμέλια για τον ολοκληρωμένο άνθρωπο του μέλλοντος.
Αυτή η φωτιά, αυτή η ελπίδα, ας είναι κι ανομολόγητη, ας τρεμοπαίζει στην εποχή της αντεπανάστασης και του μαύρου των ημερών, σιγοκαίει και δεν σβήνει.
Ετσι θα προχωρήσουμε με όπλα μας την πολύτιμη κληρονομιά της ανθρώπινης δημιουργίας, παγκόσμιας και ελληνικής, και τις σύγχρονες επεξεργασίες προγραμματικές και ειδικότερες του Κόμματός μας.
Σε ό,τι αφορά ειδικά τη λογοτεχνία, η ΚΕ του ΚΚΕ με ευθύνη του Τμήματος Πολιτισμού έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια, και θα συνεχίσει και στα επόμενα, πέντε επιστημονικά συνέδρια τα οποία συνοδεύονταν από πολύπλευρες δράσεις: Συναυλίες, λογοτεχνικούς περιπάτους, θεατρικές παραστάσεις, μουσικά έργα, οπτικό υλικό, συνεντεύξεις.
Οι εισηγήσεις στα συνέδρια αυτά, με την ανεκτίμητη συμβολή φίλων και οπαδών του Κόμματος, αναλύουν σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς η βαθιά επεξεργασία δεν «σταματά», με το φως του μαρξισμού - λενινισμού, τόσο το έργο κομμουνιστών δημιουργών (Γ. Ρίτσος, Κ. Βάρναλης, Μπ. Μπρεχτ, Ναζίμ Χικμέτ), όσο και τη «συνάντηση» της ελληνικής λογοτεχνίας με το κομμουνιστικό κίνημα, καταρχάς από τα τέλη του 19ου αιώνα - αρχές του 20ού αιώνα, έως το 1940.
Ιχνηλατούνται, από τη σκοπιά του επαναστατικού κινήματος της εργατικής τάξης, πλευρές της διαπάλης, η επιρροή στο λογοτεχνικό έργο των κομμουνιστών αλλά και των αντιπάλων τους, αστών και οπορτουνιστών.
Οι εισηγήσεις κάθε συνεδρίου και το συνοδευτικό υλικό είναι συγκεντρωμένο και έχει εκδοθεί από τη «Σύγχρονη Εποχή», είναι αναγκαία δε όχι μόνο η μελέτη του, από τα μέλη και στελέχη του Κόμματος, αλλά και η αξιοποίησή του σε δράσεις και εκδηλώσεις των Οργανώσεων, από τις ΚΟΒ έως τις Επιτροπές Περιοχής σε όλη την Ελλάδα που, κατά τη γνώμη μου, είναι αναγκαίο και να πολλαπλασιαστούν και να εμβαθύνουν σε περιεχόμενο.
Διότι το κύριο βρίσκεται στο ότι στη διαλεκτική - υλιστική μεθοδολογία που γίνεται προσπάθεια να εφαρμοστεί για την «γνωριμία» με το έργο των κομμουνιστών δημιουργών, υπάρχει «αρχή, μέση και τέλος» όχι μόνο για να καταλαβαίνουμε τι διαβάζουμε, αλλά και κάτι ακόμα περισσότερο:
Απέναντι στη σάπια αποδομητική, «χαώδη», μεταμοντέρνα αντίληψη της κυρίαρχης τάξης, αντιπαραθέτουμε τη συγκροτημένη επαναστατική αντίληψη που εδραιώνει τη βαθιά και δικαιωμένη από την ιστορική πείρα πεποίθησή μας ότι η εργατική τάξη μπορεί να γνωρίσει τους νόμους κίνησης της κοινωνίας και την αντανάκλασή τους στη συνείδηση, άρα και με το επαναστατικό της κίνημα και τη συνειδητή του πρωτοπορία, το ΚΚΕ, να αλλάξει τον κόσμο.
Γιώργος Μηλιώνης
Μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου